Ói ra máu hay thổ huyết là hiện tượng nôn ra máu đỏ tươi hoặc nôn ra máu đen, hút dịch dạ dày ra máu hay dịch như bã cà phê. Nôn ra máu có thể là triệu chứng báo động tình trạng sức khỏe nghiêm trọng như bị chấn thương nội tạng, vỡ hoặc xuất huyết tiêu hóa. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nuốt máu do tổn thương trong miệng hoặc chảy máu cam cũng có thể là nguyên nhân khiến Cô Bác, Anh Chị bị ói ra máu.
Nôn ra máu là triệu chứng thường do bệnh lý ở đường tiêu hóa trên, bao gồm: thực quản, dạ dày và đoạn đầu ruột non (hành tá tràng).
Triệu chứng nôn ra máu nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể gây các biến chứng như nghẹt thở, viêm phổi hít, thiếu máu hoặc thậm chí gây sốc làm giảm huyết áp, hôn mê và nguy hiểm đến tính mạng.
Nôn ra máu (tên tiếng Anh: hematemesis) là tình trạng trào ngược dịch dạ dày trộn lẫn với máu, có thể có lẫn thức ăn hoặc chỉ bị nôn ra máu. Máu bị nôn ra có thể có màu nâu, đỏ sẫm hoặc đỏ tươi. Máu màu nâu thường trông giống bã cà phê khi nôn. Màu sắc của máu nôn thường có thể giúp bác sĩ xác định nguồn gốc và mức độ nghiêm trọng của tình trạng xuất huyết.
Cô Bác, Anh Chị cần lưu ý rằng hiện tượng nôn ra máu là một cấp cứu nội khoa. Mặc dù trong nhiều trường hợp, máu chảy sẽ nhanh chóng được cầm, nhưng vẫn không thể chắc chắn nó sẽ ngừng chảy khi người bệnh bị nôn ra máu lần đầu. Trong một số trường hợp, chảy máu có thể trở nên nguy hiểm và đe dọa đến tính mạng. Vì vậy, hãy gọi đến trung tâm cấp cứu hay đến ngay phòng cấp cứu gần nhất nếu Cô Bác, Anh Chị bị nôn ra máu.
Màu sắc và lượng máu nôn có thể giúp bác sĩ định hướng nguyên nhân gây ra triệu chứng nôn ra máu và đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh:
Nguyên nhân gây ra triệu chứng nôn ra máu do nhiều yếu tố khác nhau đến từ thói quen nghiện rượu bia, các bệnh lý về đường tiêu hóa đặc biệt là ung thư dạ dày, hậu quả của chấn thương hoặc do sử dụng thuốc, nuốt phải dị vật.
Hiện tượng nôn ra máu là dấu hiệu cảnh báo tình trạng sức khỏe cần được thăm khám ngay. Một số bệnh lý gây xuất huyết tiêu hóa điển hình bởi triệu chứng ói ra máu bao gồm xuất huyết thực quản, dạ dày và tá tràng
Bệnh xơ gan là tình trạng mô gan có sẹo ngăn chặn dòng chảy của máu qua gan. Điều này gây ra sự gia tăng áp lực trong tĩnh mạch đưa máu từ ruột đến gan (tĩnh mạch cửa). Áp lực gia tăng đẩy ngược vào ruột và làm giãn tĩnh mạch đường tiêu hóa, phổ biến nhất là giãn tĩnh mạch thực quản. Khi căng giãn quá mức, tĩnh mạch sẽ vỡ ra và gây chảy máu, nhưng lại thường không gây đau đớn.
Hội chứng Mallory – Weiss là tình trạng chảy máu do rách niêm mạc thực quản, thường xảy ra ở nơi giao giữa thực quản và dạ dày. Vết rách có thể do nhiều nguyên nhân làm tăng áp suất đột ngột trong dạ dày, thực quản như nôn ói sau khi uống rượu hoặc nôn ọe nhiều lần do bất kỳ nguyên nhân nào khác, do căng thẳng quá mức, ho hay nấc mạnh.
Viêm thực quản thường do axit trào ngược dạ dày – thực quản gây nôn ra máu. Viêm thực quản là tình trạng viêm trong niêm mạc thực quản, đoạn tiêu hóa nối từ hầu họng đến dạ dày. Tùy theo mức độ, người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng như đau, khó nuốt, cảm giác vướng cổ họng và tức ngực. Thực quản bị viêm đôi khi gây ra chảy máu.
Ung thư thực quản là tình trạng các tế bào ở lớp niêm mạc thực quản bị đột biến thành tế bào ác tính và bắt đầu tăng sinh không kiểm soát. Sau một thời gian các tế bào đột biến phát triển thành khối u xuất hiện dọc theo chiều dài ống thực quản khiến người bệnh bị đau họng, buồn nôn, ói ra máu, khó nuốt, chán ăn và sụt cân không kiểm soát.
Loét dạ dày là các vết loét phát triển trong dạ dày. Vết loét có thể xuất huyết dẫn đến hiện tượng nôn ra máu. Theo thống kê của Thư viện Quốc gia Hoa Kỳ Y, 40% đến 50% trường hợp xuất huyết đường tiêu hóa trên do bệnh loét dạ dày.
Các tổn thương này do axit ăn mòn hoặc do nhiễm vi khuẩn Hp phát triển ở lớp niêm mạc. Các tổn thương này ăn sâu qua niêm mạc từ đó để lộ lớp cơ niêm và hình thành vết loét. Sử dụng một số loại thuốc như aspirin, NSAIDs hoặc thuốc chống đông máu có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày và dẫn đến xuất huyết do tác động của thuốc lên chức năng tiểu cầu.
Uống nhiều rượu, bỏng nặng, tổn thương hệ thần kinh trung ương và nhiều bệnh nghiêm trọng khác dẫn đến viêm dạ dày xuất huyết.
Giãn tĩnh mạch thường gặp ở đoạn xa tĩnh mạch thực quản và tĩnh mạch phình vị gây ra do tăng áp lực tĩnh mạch cửa, thường gặp ở bệnh xơ gan. Chúng có thể gây chảy máu số lượng rất nhiều nhưng không gây ra các triệu chứng khác.
Sụt cân và chán ăn gợi ý ung thư dạ dày khi kết hợp với triệu chứng nôn ra máu, mặc dù các triệu chứng tương tự có thể gặp ở bệnh nhân loét dạ dày – tá tràng.
Vết loét có thể chảy máu, đôi khi chảy nhiều máu. Giống như loét dạ dày, loét tá tràng thường do nhiễm vi khuẩn Hp, thuốc kháng viêm và aspirin,…
Viêm tá tràng là phần đầu tiên của ruột non, nằm ngay dưới dạ dày bị viêm. Các triệu chứng của viêm tá tràng bao gồm buồn nôn, nôn, đau bụng ở vùng trên rốn, khó tiêu, ợ hơi,… Trong một số trường hợp, người bệnh đi tiêu phân có màu đen và chất nôn có lẫn máu đỏ bầm. Viêm tá tràng chiếm 10% trong số nguyên nhân gây xuất huyết đường tiêu hóa trên.
Nôn hoặc ói ra máu có thể đến từ một vài nguyên nhân ít phổ biến hơn, bao gồm:
Trong một số trường hợp bị ói ra máu, bác sĩ có thể không tìm ra nguyên nhân, ngay cả khi thực hiện các thăm khám cận lâm sàng.
Uống nhiều rượu bia gây nôn ra máu là dấu hiệu cảnh báo các biến chứng, tổn thượng bên trong hệ tiêu hóa. Một số bệnh lý do uống rượu bia thường xuyên gây ra như:
Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, một số nguyên nhân khác có thể gây triệu chứng nôn ra máu, bao gồm:
Phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, nguyên nhân gây ra triệu chứng ói ra máu và mức độ tổn thương mà cơ thể sẽ xuất hiện thêm các triệu chứng đi kèm khác nhau như buồn nôn, đau bụng cấp tính, chóng mặt, ngất xỉu, tim đập nhanh,…
Màu sắc và độ đặc của máu trong chất nôn thay đổi tùy thuộc vào nguyên nhân và vị trí xuất huyết. Máu có thể có màu đỏ tươi đến đỏ sẫm, màu cà phê hoặc đen.
Ngoài bị ói ra máu, Cô Bác, Anh Chị có thể xuất hiện một số triệu chứng đi kèm sau đây:
Các triệu chứng như đau thượng vị dữ dội, nôn ra một lượng lớn máu, nôn nhiều lần,… cho thấy tình trạng nghiêm trọng. Cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện để được chăm sóc y tế ngay lập tức nếu nôn ra máu gây ra các dấu hiệu và triệu chứng của mất máu nghiêm trọng hoặc sốc, bao gồm:
Quan trọng nhất trong việc chẩn đoán triệu chứng nôn ra máu là xác định nguyên nhân thông qua các thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng. Ói ra máu gợi ý nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm cần được thăm khám và đưa ra phương pháp điều trị kịp thời.
Khám lâm sàng là bước đầu tiên giúp bác sĩ thu thập thông tin bệnh lý, tình trạng sức khỏe và mức độ nghiêm trọng, tổn thương, nguyên nhân gây ra triệu chứng ói ra máu.
Một trong những điều đầu tiên bác sĩ sẽ cố gắng tìm ra là “liệu máu chảy ra này có thật sự là từ đường tiêu hóa trên không?”. Đôi khi khó có thể chắc chắn điều này, và có thể khó kết luận nếu máu chảy ra là
Vì vậy, để chẩn đoán tình trạng sức khỏe của Cô Bác, Anh Chị bác sĩ sẽ thăm hỏi các triệu chứng, dấu hiệu đang mắc phải thông qua các câu hỏi như:
Bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm, nội soi tiêu hóa và chẩn đoán hình ảnh để xác định tình trạng bệnh, nguyên nhân khiến Cô Bác, Anh Chị bị ói ra máu nhằm đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Bác sĩ sẽ chỉ định Cô Bác, Anh Chị thực hiện các xét nghiệm công thức máu hoặc xét nghiệm phân để xác định bệnh lý.
Phụ thuộc vào các triệu chứng và tiểu sử bệnh mà Cô Bác, Anh Chị có thể được chỉ định nội soi tiêu hóa toàn bộ hoặc nội soi theo từng bộ phận.
Nội soi ống tiêu hóa trên bao gồm nội soi thực quản, nội soi dạ dày và nội soi tá tràng. Đây là phương pháp thông dụng và có độ chính xác cao để chẩn đoán nguyên nhân nôn ra máu tiêu hóa trên. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, biểu hiện lâm sàng, kết quả xét nghiệm mà phương pháp nội soi có hoặc không có sinh thiết.
Chẩn đoán hình ảnh giúp bác sĩ quan sát hình ảnh toàn bộ thực quản, dạ dày và tá tràng, phát hiện vị trí xuất huyết đồng thời loại trừ các tình trạng bệnh lý khác như viêm, loét dạ dày – tá tràng. Các chẩn đoán hình ảnh phổ biến được sử dụng trong chẩn đoán triệu chứng ói ra máu bao gồm chụp X-quang, chụp CT hoặc MRI, siêu âm bụng.
Chụp động mạch có thể được chỉ định để đánh giá các tổn thương mạch máu như hẹp, tắc nghẽn, thông động tĩnh mạch hoặc các bất thường mạch máu khác như phình tách động mạch, viêm mạch.
Chất nôn chứa dịch dạ dày lẫn máu tuy hiếm gặp nhưng đây lại là dấu hiệu cảnh báo tình trạng nghiêm trọng đe dọa tính mạng nếu không được điều trị ngay lập tức. Những trường hợp có nguy cơ xuất hiện chất nôn ra từ dạ dày có lẫn máu, bao gồm:
Những biến chứng thường gặp ở bệnh nhân bị ói ra máu bao gồm:
Phương pháp điều trị triệu chứng ói ra máu phụ thuộc vào nguyên nhân và vị trí xuất huyết. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến xuất huyết tiêu hóa và yêu cầu đầu tiên của bác sĩ sẽ là xác định nguyên nhân nào gây ra triệu chứng. Các lựa chọn điều trị triệu chứng ói ra máu có thể bao gồm:
Nôn ra máu là triệu chứng cần được bác sĩ kiểm tra và chẩn đoán dù lượng ít hay nhiều. Mặc dù trong nhiều trường hợp, tình trạng chảy máu sẽ nhanh chóng được cầm, tuy nhiên Cô Bác, Anh Chị vẫn không thể chắc chắn nó sẽ ngừng chảy khi nôn ra máu lần đầu. Trong một số trường hợp, chảy máu có thể trở nên nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng. Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây chảy máu, trong đó có nhiều nguyên nhân có thể chữa được nhưng ưu tiên hàng đầu là việc xác định chắc chắn máu đã ngừng chảy. Vì vậy, Cô Bác, Anh Chị cần đến bệnh viện càng sớm càng tốt ngay khi có triệu chứng ói hoặc nôn ra máu.
Nôn ra máu (tên tiếng Anh: hematemesis) là tình trạng trào ngược dịch dạ dày trộn lẫn với máu, có thể có lẫn thức ăn hoặc chỉ bị nôn ra máu. Máu bị nôn ra có thể có màu nâu, đỏ sẫm hoặc đỏ tươi. Máu màu nâu thường trông giống bã cà phê khi nôn. Màu sắc của máu nôn thường có thể giúp bác sĩ xác định nguồn gốc và mức độ nghiêm trọng của tình trạng xuất huyết.
Nguyên nhân gây ra triệu chứng nôn ra máu do nhiều yếu tố khác nhau đến từ thói quen nghiện rượu bia, các bệnh lý về đường tiêu hóa đặc biệt là ung thư dạ dày, hậu quả của chấn thương hoặc do sử dụng thuốc, nuốt phải dị vật.
Phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, nguyên nhân gây ra triệu chứng ói ra máu và mức độ tổn thương mà cơ thể sẽ xuất hiện thêm các triệu chứng đi kèm khác nhau như buồn nôn, đau bụng cấp tính, chóng mặt, ngất xỉu, tim đập nhanh,…
02.05.2022
Nội soi dạ dày có đau không ở mỗi người mỗi khác, với một số người sau khi nội soi dạ dày thường chỉ có
02.05.2022
Khám đau dạ dày giúp người bệnh xác định chính xác nguyên nhân, phương pháp điều trị qua khám lâm sàng và các cận lâm
23.04.2022
Có rất nhiều cách làm giảm cơn đau dạ dày tại nhà nhanh chóng, hiệu quả cao lại dễ thực hiện mà Quý Khách không
Đặt lịch khám ngay với bác sĩ của Doctor Check. Đội ngũ chăm sóc khách hàng sẽ liên hệ để xác nhận cuộc hẹn.
TRUNG TÂM NỘI SOI & CHẨN ĐOÁN BỆNH LÝ TIÊU HOÁ DOCTOR CHECK
Doctor Check được thành lập với một mục đích duy nhất là tập trung mọi suy nghĩ và hành động để mang lại hạnh phúc cho bệnh nhân.
Tải ứng dụng Doctor Check Member để đặt lịch khám, xem kết quả thuận tiện và để Doctor Check đồng hành cùng Quý Khách trong suốt quá trình điều trị.
Copyright © 2021 CÔNG TY CỔ PHẦN PHÒNG KHÁM Y HỌC CHỨNG CỨ DOCTOR CHECK
Đặt lịch khám
Quý Khách nhập số điện thoại vào ô bên dưới và vui lòng giữ máy, Trợ lý Bác sĩ sẽ gọi lại ngay!
PHÒNG KHÁM Y HỌC CHỨNG CỨ DOCTOR CHECK
THỜI GIAN KHÁM BỆNH: 6H – 15H (T2 – T7)
Đặt lịch khám ngay với bác sĩ của Doctor Check. Đội ngũ chăm sóc khách hàng sẽ liên hệ để xác nhận cuộc hẹn.
LIÊN HỆ QUA HOTLINE:
PHÒNG KHÁM Y HỌC CHỨNG CỨ DOCTOR CHECK
THỜI GIAN KHÁM BỆNH: 6H – 15H (T2 – T7)
