6 Quyền Lợi Quý Khách Nhận Được Khi “Nội Soi Tiêu Hoá Không Đau” tại Doctor Check
ĐAU THƯỢNG VỊ
Đau thượng vị hay được nghĩ đến bệnh lý dạ dày do cảm giác đau ở ngay vùng bụng trên. Tuy nhiên, đau thượng vị là một triệu chứng có nguyên nhân đến từ nhiều bệnh lý bên trong lẫn bên ngoài đường tiêu hóa, không chỉ từ bệnh lý dạ dày. Triệu chứng đau tức vùng thượng vị thường xuất hiện từ dưới xương ức đến trên rốn và có thể lan sang 2 bên mạn sườn.
Chi tiết triệu chứng đau thượng vị
TỔNG QUAN VỀ TRIỆU CHỨNG ĐAU VÙNG THƯỢNG VỊ
Đau thượng vị là gì?
Đau thượng vị (tên tiếng Anh: epigastric pain) đề cập đến cơn đau xuất hiện ở giữa 2 bên xương sườn, dưới xương ức và trên rốn.
Đau bụng vùng thượng vị thường xảy ra cùng với các triệu chứng tiêu hóa khác như ợ chua, đầy hơi, buồn nôn,… Đau vùng thượng vị có thể từ nhẹ đến nặng, đôi khi chỉ xuất hiện và kéo dài 1 – 2 ngày nhưng các cơn đau cũng có thể lặp đi lặp lại và kéo dài với tần suất phổ biến hơn nếu người bệnh không đến bệnh viện hoặc phòng khám dạ dày.
Đặc biệt cần lưu ý, một cơn đau thượng vị cấp tính, dữ dội có thể là một vấn đề ngoại khoa cần phẫu thuật cấp cứu. Do đó, Quý Khách cần nắm rõ về cơn đau tức vùng thượng vị của mình để có thể nhận ra vấn đề nghiêm trọng và nhanh chóng đến cơ sở y tế.
Đau vùng thượng vị thường không phải là một triệu chứng nghiêm trọng nhưng nếu không được thăm khám và điều trị sớm sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe và cuộc sống hằng ngày của người bệnh.
NGUYÊN NHÂN ĐAU THƯỢNG VỊ
Vùng thượng vị ở đâu?
Vùng thượng vị là vùng bụng có ranh giới từ rốn trở lên đến phía dưới xương ức. Khu vực này tập trung nhiều cơ quan quan trọng của cơ thể như ống thực quản, gan, dạ dày, tụy và tá tràng,… Vì vậy, cảm giác đau âm ỉ hoặc đau vùng thượng vị từng cơn sẽ phụ thuộc vào vị trí bị tổn thương.
Các cơn đau bụng vùng thượng vị không hẳn chỉ là đau dạ dày mà thực tế có rất nhiều bệnh lý khác cũng gây nên triệu chứng này, thậm chí có những trường hợp nếu không phát hiện để điều trị sớm thì có thể gây ung thư, đe dọa đến tính mạng.
Đau thượng vị liên quan thực quản – dạ dày thường đặc trưng bởi cảm giác nóng rát hoặc đau âm ỉ, cơn đau xuất hiện ngay sau khi ăn, đặc biệt là sau khi ăn các thực phẩm cay nóng, sử dụng rượu bia.
Đau thượng vị còn có thể do khó tiêu hoặc rối loạn hoạt động tiêu hóa, tuy nhiên trong một số trường hợp, cơn đau cũng là biểu hiện của các bệnh lý cần được điều trị sớm.
Đặc biệt, nếu đau thượng vị cấp do một số nguyên nhân ít gặp như: thủng dạ dày, tắc ruột,… thì người bệnh cần được phẫu thuật cấp cứu.
Cơn đau thượng vị có thể có cảm giác nóng rát, đau âm ỉ hay dữ dội. Cơn đau có thể ở tại chổ hoặc sẽ lan ra các vùng khác và sau lưng. Bên cạnh đó người bệnh cũng có thể xuất hiện các cơn đau thượng vị bên trái hoặc bên phải mạn sườn tuỳ vào vị trí cơ quan bị tổn thương.
Thời điểm đau thượng vị
Thời điểm đau thượng vị có thể sẽ khác nhau ở từng bệnh nhân, đau thượng vị liên quan dạ dày có thể xảy ra tại nhiều thời điểm khác nhau như:
Đau thượng vị về đêm: thường lặp đi lặp lại lúc 1 – 2 giờ sáng, nguyên nhân do sự tăng tiết dịch axit dạ dày vào thời điểm dạ dày trống, đã tiêu hóa hết thức ăn.
Đau tức thượng vị khi đói: khi đói, dạ dày rỗng dẫn đến hiện tượng axit dịch vị tăng lên khiến Quý Khách cảm thấy khó chịu, theo thời gian dịch axit sẽ ảnh hưởng đến lớp niêm mạc gây đau thượng vị.
Đau bụng vùng thượng vị sau khi ăn: thường xuất hiện khi trong dạ dày đã xuất hiện những ổ viêm loét, vì vậy khi thực phẩm đi qua có thể ma sát, tác động đến những vị trí bị viêm dẫn đến tình trạng đau thượng vị sau ăn.
NGUYÊN NHÂN ĐAU THƯỢNG VỊ LÀ GÌ?
Nguyên nhân đau thượng vị đến từ rất nhiều yếu tố khác nhau như lối sống, chế độ ăn uống, thói quen hằng ngày, các bệnh lý tiêu hóa, bệnh tim mạch,…
Nguyên nhân đau bụng vùng thượng vị đến từ lối sống và chế độ ăn uống
Chế độ ăn uống không lành mạnh
Chế độ dinh dưỡng không điều độ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra triệu chứng đau thượng vị, bao gồm:
- Chế độ ăn uống thất thường, không khoa học, ăn quá no, nhịn ăn để bụng quá đói.
- Ăn uống không đủ chất dinh dưỡng khiến sức đề kháng suy giảm.
- Ăn quá nhiều những thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, cay nóng khiến dạ dày khó tiêu hóa.
Bên cạnh đó, stress và các chất kích thích cũng ảnh hưởng đến hoạt động của dạ dày và các cơ quan tiêu hóa khác.
- Stress khiến dạ dày hoạt động quá sức gây nên các tổn thương và đau vùng thượng vị, nếu không phát hiện sớm sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
- Sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thức uống chứa cồn, cà phê, thuốc lá sẽ khiến dạ dày suy yếu, dễ bị nhiễm khuẩn.
Thói quen hút thuốc
Thói quen hút thuốc lá ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Những người hút thuốc thường xuyên có nhiều khả năng bị bỏng dạ dày và các vấn đề về tiêu hóa, chẳng hạn như:
- Trào ngược dạ dày thực quản – GERD
- Loét dạ dày
- Bệnh Crohn
Thói quen uống rượu bia
Uống nhiều rượu bia thường xuyên có thể kích thích đường tiêu hóa gây cảm giác nóng trong dạ dày. Uống quá nhiều rượu bia có thể dẫn đến:
- Loét dạ dày
- Viêm dạ dày
- Các vấn đề về đường tiêu hóa khác
Phản ứng với thực phẩm
Phản ứng hoặc không dung nạp với một số loại thực phẩm có thể gây đau bụng vùng thượng vị ở một số người.
Ví dụ nếu Quý Khách không dung nạp lactose, không sản xuất đủ lượng enzyme cần thiết để tiêu hóa lactose trong sữa, tiêu thụ các sản phẩm từ sữa có thể gây buồn nôn, đầy hơi, chuột rút hoặc nóng rát thượng vị.
Tương tự như vậy, khi những người bị bệnh Celiac ăn gluten (một loại protein có trong lúa mì) thì cơ thể sẽ tấn công ruột non của họ. Họ có thể gặp các triệu chứng đường ruột, chẳng hạn như tiêu chảy, giảm cân hoặc đầy hơi.
Nguyên nhân đau thượng vị do các bệnh lý đường tiêu hóa
Phần lớn các nguyên nhân chính gây đau tức vùng thượng vị đến từ các bệnh lý thuộc đường tiêu hóa trên như thực quản, dạ dày và một phần tá tràng. Một số bệnh lý có thể gây đau thượng vị bao gồm:
Chứng khó tiêu: do ăn phải các thực phẩm nhiều dầu mỡ, chiên nướng, thức ăn nhanh, đồ chế biến sẵn,… khiến dạ dày tiết nhiều axit dịch vị hơn, trong một số trường hợp chúng gây kích ứng niêm mạc dạ dày. Đau tức thượng vị và khó tiêu có thể kèm theo một số triệu chứng khác như ợ hơi, đầy bụng, khó chịu vùng bụng, buồn nôn, chán ăn,…
Viêm loét dạ dày, thủng dạ dày.
Thoát vị cơ hoành: xảy ra khi một phần dạ dày bị đẩy vào cơ hoành thông qua các lỗ tại thực quản, nguyên nhân có thể là do cấu trúc của cơ hoành yếu. Bên cạnh triệu chứng đau thượng vị còn có một số triệu chứng khác như đau họng, ợ hơi to và thường xuyên, khó nuốt, đau lan sang lưng, căng tức, khó chịu vùng ngực,…
Viêm ruột thừa: biểu hiện đầu tiên là đau ở vùng thượng vị sau đó sẽ lan dần xuống hố chậu phải, đây cũng là một trong những triệu chứng dễ bị bỏ sót khi chẩn đoán bệnh viêm ruột thừa.
Các nguyên nhân khác gây đau thượng vị
Đau thượng vị ngoài nguyên nhân đến từ các bệnh lý thuộc đường tiêu hóa còn có thể đến từ các cơ quan khác nằm ngoài ống tiêu hóa như gan mật, tim, phổi,… hoặc một số nguyên nhân khác bao gồm:
Rối loạn tuyến mật: thường đến từ sỏi mật và viêm túi mật, triệu chứng thường xuất hiện là đau thượng vị bên phải nhất là sau khi ăn, vàng da, vàng mắt, chán ăn, chướng bụng, đầy hơi,…
Viêm gan cấp hoặc áp xe gan
Viêm tụy cấp, viêm tụy mạn
Ngộ độc thức ăn
Nhồi máu cơ tim vùng hoành
Phình bóc tách động mạch chủ
Viêm phổi thùy dưới, áp xe phổi, viêm màng phổi vùng hoành, viêm hoặc áp xe trung thất
Đau thượng vị khi mang thai: tình trạng thai nhi phát triển tăng áp lực lên dạ dày và các cơ quan khác có thể gây ra đau bụng vùng thượng vị, sự thay đổi hormone trong quá trình mang thai cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến đau thượng vị về đêm. Bên cạnh đó, nếu đau thượng vị xuất hiện đáng kể trong thai kỳ là dấu hiệu nhận biết một bệnh lý nghiêm trọng hơn gọi là tiền sản giật
Tác dụng phụ của các loại thuốc như aspirin hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
Trong các nguyên nhân trên thì những nguyên nhân ngoại khoa gây đau thuợng vị cấp gồm: thủng tạng rỗng (dạ dày, ruột,…), tắc ruột, nhồi máu mạc treo, viêm ruột thừa. Đây là những bệnh lý cần phẫu thuật cấp cứu, do đó khi bị đau thượng vị, việc đầu tiên là phải xác định xem có phải là cơn đau do một nguyên nhân ngoại khoa hay không.
- Thủng tạng rỗng: thường gặp nhất là thủng ổ loét dạ dày – tá tràng. Người bệnh thường đã có tiền sử viêm hoặc loét dạ dày – tá tràng trước đó. Tính chất cơn đau: đột ngột, dữ dội giống như “tiếng sét giữa trời quang mây tạnh”, người bệnh thường nằm yên không dám cử động, ho hay thở mạnh. Vị trí đau đầu tiên thường ở vùng thượng vị, sau đó lan khắp ổ bụng.
- Tắc ruột cơ học: thường cảm giác đau là triệu chứng sớm nhất, có thể đau ở một vị trí rồi lan ra khắp bụng hoặc đau khắp bụng ngay từ đầu. Đau thành từng cơn, lúc đầu ít, càng lâu thì cơn đau càng dồn dập. Các triệu chứng kèm theo: nôn sớm và nhiều nếu tắc ruột non, nôn ít hoặc không nôn nếu tắc ruột già, người bệnh có thể bị bí trung đại tiện nếu tắc ruột hoàn toàn, triệu chứng mất nước (da khô, mắt trũng, khát nước, tiểu ít,…) lúc nào cũng có do nôn, ứ dịch trong lòng ruột.
- Nhồi máu mạc treo ruột: tuỳ vào vị trí nhồi máu mà khởi phát triệu chứng đau, thường là đau khắp bụng. Đau khởi phát đột ngột và ngày càng tăng, thường kèm theo tiêu chảy, đặc biệt là tiêu ra máu.
- Viêm ruột thừa: lúc đầu thường đau quanh rốn hay thượng vị, sau đó lan xuống hố chậu phải là tính chất cơn đau hay gặp trong viêm ruột thừa. Đau thường âm ỉ, ít khi thành cơn. Các triệu chứng kèm theo như sốt nhẹ, chán ăn, buồn nôn,… Nếu để lâu sẽ gây biến chứng như viêm ruột thừa vỡ, viêm phúc mạc,…
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu Cô Chú, Anh Chị bị đau thượng vị có tính chất gợi ý bệnh lý ngoại khoa cần phẫu thuật (như thủng dạ dày, tắc ruột..) hay bệnh lý nội khoa cần cấp cứu (như viêm gan cấp, viêm tuỵ cấp, nhồi máu cơ tim vùng hoành…) thì cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được xử trí kịp thời. Một số dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng như cơn đau thượng vị đột ngột, dữ dội, không dám cử động (thủng dạ dày) hay cơn đau lúc đầu âm ỉ, sau đó dữ dội, dồn dập (tắc ruột) hoặc cơn đau lúc đầu ở thượng vị sau lan xuống hố chậu phải (viêm ruột thừa) hoặc lan lên cổ, hàm dưới, cánh tay trái (nhồi máu cơ tim)…
Nhìn chung, các cơn đau thượng vị báo hiệu tình trạng nghiêm trọng thường có tính chất dữ dội hoặc gây rất nhiều khó chịu, không có biện pháp làm giảm hay hết đau.
Ngoài ra, một số triệu chứng đi kèm với đau tức thượng vị mà Quý Khách nên đi khám ngay gồm:
Khó thở, khó nuốt.
Xuất huyết tiêu hóa như ói ra máu, đi ngoài ra máu, đi ngoài phân đen hoặc màu hắc ín.
Nôn nhiều
Sốt cao
Tức ngực.
Cân nặng giảm không rõ nguyên nhân.
Vàng mắt hoặc vàng da.
Có nhiều nguyên nhân gây đau thượng vị có thể dễ dàng điều trị khỏi kể cả bệnh mạn tính như viêm dạ dày, vì vậy Quý Khách hãy đến gặp bác sĩ trong những ngày đầu xuất hiện các triệu chứng. Việc này giúp bác sĩ điều trị hiệu quả, làm giảm các triệu chứng và kiểm soát tình trạng sức khỏe tốt hơn.
Doctor Check là phòng khám nội soi dạ dày tại TPHCM chuyên thực hiện khám và chẩn đoán các bệnh lý về tiêu hóa. Đặc biệt, Doctor Check cũng thực hiện cả tầm soát ung thư dạ dày với độ chính xác từ 95 – 99%. Đặt lịch khám với bác sĩ tại Doctor Check ngay.
CÁC TRIỆU CHỨNG KÈM THEO ĐAU THƯỢNG VỊ
Đau thượng vị thường đi kèm các triệu chứng khác phụ thuộc vào vị trí bị tổn thương. Vì vậy, khi các triệu chứng đau thượng vị xuất hiện, Quý Khách cần xác định rõ vị trí đau, vị trí đau, mức độ đau, tình trạng, và các biểu hiện đi kèm khác giúp cho việc chẩn đoán và điều trị hiệu quả hơn.
Các triệu chứng đi kèm với đau thượng vị
Ngoài các cơn đau tại vùng thượng vị, bệnh nhân còn có thể xuất hiện một vài triệu chứng kèm theo do tổn thương đến từ các cơ quan xung quanh như:
-
- Ợ nóng hay có cảm giác nóng rát ở ngực.
- Thường xuyên ợ hơi, đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu.
- Tiêu chảy xen kẽ táo bón có thể xảy ra.
- Buồn nôn, nôn ói, chán ăn.
- Khàn giọng, đau họng.
- Di chuyển khiến cơn đau tái phát hoặc nghiêm trọng hơn.
- Đau khi ăn hoặc đau khi đi đại tiện.
Các triệu chứng nguy hiểm cần cấp cứu ngay
Trong một số trường hợp, triệu chứng đau thượng vị có thể báo hiệu cho một cơn đau tim hoặc một bệnh lý nguy hiểm khác. Quý Khách hãy đi khám bệnh ngay nếu xuất hiện các triệu chứng sau đây đi kèm với đau thượng vị:
-
- Đau ngực, tức ngực, tim đập mạnh.
- Đau vùng thượng vị lan ra sau lưng hoặc lan lên vai và xuống cánh tay.
- Gặp khó khăn về hô hấp như thở gấp, khó thở, thở khò khè, không thở được,…
- Đau bụng vùng thượng vị dữ dội đến mức không thể cử động, di chuyển, đứng dậy hoặc thở.
- Nôn ra máu hoặc bã nhầy màu đen như cà phê.
Phân loại triệu chứng đau vùng thượng vị
Đau thượng vị có nhiều loại đau khác nhau, Cô Chú cần xác định và khai báo lại với bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và tìm được phương pháp điều trị phù hợp. Triệu chứng đau thượng vị được phân loại như sau:
-
- Đau tức: thường là các cơn đau nhẹ đi kèm theo khó thở, tức ngực, ợ nóng, ợ hơi,…
- Đau âm ỉ, râm ran: tuy các cơn đau này không quá nặng nhưng chúng thường kéo dài, gây khó chịu, khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt, ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống bệnh nhân.
- Đau kiểu nóng rát: thường xuất hiện sau khi ăn các thực phẩm cay nóng, nhiều gia vị, khó tiêu gây kích ứng niêm mạc dạ dày khiến dạ dày nóng lên. Người bệnh có thể cảm nhận rõ dạ dày đang nóng rát, cồn cào và kèm theo các dấu hiệu khác như đau bụng, mệt mỏi, chướng bụng, đầy hơi,…
- Đau nhói: theo thời gian, các cơn đau tức vùng thượng vị sẽ tiến triển thành đau nhói, tăng dần về mức độ lẫn tần suất xuất hiện, các cơn đau xuất hiện sau khi ăn và bệnh nhân có cảm giác như dao đâm vào ngực nếu dạ dày bị thủng.
- Đau thắt khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, xuất hiện đột ngột và đi kèm với những biểu hiện chướng bụng, đầy hơi, buồn nôn, nôn ói,…
- Đau quặn từng cơn: thường xuất hiện theo chu kì, chia thành nhiều đợt và lặp đi lặp lại nhiều lần trong ngày, thời gian mỗi cơn đau không quá lâu. Người bệnh sẽ có cảm giác đau dữ dội, mệt mỏi và cần đến gặp bác sĩ ngay, không nên chủ quan với triệu chứng này.
PHƯƠNG TIỆN CHẨN ĐOÁN TRIỆU CHỨNG ĐAU THƯỢNG VỊ
Phần lớn các trường hợp thường không nguy hiểm, nhưng dấu hiệu đau thượng vị cũng có thể báo hiệu một hay nhiều bệnh lý đang tiến triển nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tính mạng.
Để chẩn đoán cơn đau thượng vị chính xác các bác sĩ sẽ xem xét các triệu chứng và bệnh sử của Quý Khách. Đồng thời, Quý Khách sẽ được chỉ định thực hiện kiểm tra tim, phổi, ổ bụng, ống tiêu hóa hoặc các cơ quan xung quanh vùng thượng vị bằng các phương pháp cận lâm sàng để có đánh giá tổng thể và chi tiết.
Khám lâm sàng
Do đau thượng vị là dấu hiệu của nhiều nguyên nhân khác nhau nên để chẩn đoán tình trạng và đánh giá mức độ nghiêm trọng của cơn đau, bác sĩ sẽ xem xét: vị trí đau, hướng lan, thời điểm đau, thời gian kéo dài cơn đau, mức độ đau, tính chất cơn đau, yếu tố khởi phát và các dấu hiệu khác đi kèm với cơn đau thượng vị, tiền sử bệnh lý thông qua một vài câu hỏi như sau:
-
- Cô Bác cảm thấy đau ở đâu?
- Cô Bác thấy đau vùng thượng vị bao lâu rồi?
- Khi nào thì cơn đau vùng thượng vị tăng hoặc giảm?
- Cô Bác có mắc hội chứng không dung nạp lactose không?
- Cô Bác có bị đau thắt ngực hoặc bất kỳ vấn đề tim mạch nào khác không?
- Các loại thuốc Cô Bác đang sử dụng là gì?
Kèm theo với các đặc điểm của cơn đau thông qua hỏi bệnh, bác sĩ cần có sự thăm khám bụng, khám toàn thân, thực hiện một số thủ thuật thăm dò và các xét nghiệm cận lâm sàng để phân loại và tìm nguyên nhân.
Cận lâm sàng chẩn đoán
Bác sĩ sẽ yêu cầu Quý Khách thực hiện thêm các xét nghiệm liên quan phụ thuộc vào từng loại đau thượng vị và các triệu chứng, biểu hiện khác nhau. Một số cận lâm sàng Quý Khách có thể thực hiện như xét nghiệm, nội soi tiêu hoá và chẩn đoán hình ảnh.
Xét nghiệm
-
- Xét nghiệm công thức máu toàn bộ để đánh giá tình trạng nhiễm trùng, thiếu máu,…
- Xét nghiệm chức năng gan, thận.
- Xét nghiệm Amylase máu nếu có liên quan viêm tuỵ cấp.
- Xét nghiệm men tim trong máu nhằm kiểm tra các dấu hiệu tổn thương tim.
- Thử thai cho phụ nữ trong độ tuổi mang thai.
- Xét nghiệm phân tích nước tiểu giúp xác định tình trạng máu trong nước tiểu, các dấu hiệu liên quan đến thận.
Nội soi ống tiêu hóa
-
- Nội soi ống tiêu hóa trên bao gồm nội soi thực quản, nội soi dạ dày hoặc tá tràng giúp bác sĩ quan sát được tình trạng toàn bộ ống tiêu hóa trên, xác định chính xác vị trí tổn thương và nguyên nhân gây ra tổn thương.
- Nội soi ống tiêu hóa được chỉ định đối với các trường hợp xuất hiện các triệu chứng đau dữ dội, phân có màu đen, đau vùng thượng vị lan dần xuống bụng dưới,…
Các phương pháp nội soi ngày nay đã hạn chế xâm lấn tế bào nhờ ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo AI, kết hợp với ống nội soi có chức năng phóng đại trên 500 lần, giúp bác sĩ có thể quan sát đến mức độ tế bào, vì thế sinh thiết sẽ được hạn chế.
Tuy nhiên, đối với các trường hợp nguy hiểm, không thể xác định nguyên nhân hoặc bác sĩ có nghi ngờ dấu hiệu ung thư vẫn sẽ sinh thiết tế bào và giải phẫu bệnh nhằm ngăn ngừa ung thư trong giai đoạn sớm.
Chẩn đoán hình ảnh
-
- Đo điện tâm đồ ECG để kiểm tra các dấu hiệu tổn thương tim.
- Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh có thể được thực hiện bao gồm chụp X-quang ngực, siêu âm bụng, chụp MRI hoặc CT Scan. Đặc biệt, chụp X-quang bụng đứng không sửa soạn sẽ được chỉ định nếu nghĩ đến vấn đề thủng tạng rỗng hay tắc ruột.
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ VÀ PHÒNG NGỪA TRIỆU CHỨNG ĐAU THƯỢNG VỊ
Phương pháp điều trị đau thượng vị sẽ phụ thuộc mức độ tổn thương từ nhẹ đến nặng và nguyên nhân gây ra các cơn đau, từ đó bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp can thiệp phù hợp.
Trong trường hợp đau thượng vị do các nguyên nhân ngoại khoa, bệnh nhân cần được phẫu thuật ngay, nếu do các bệnh lý nội khoa cấp, người bệnh cũng nên nhập viện để điều trị và theo dõi, phẫu thuật nếu cần thiết.
Cách chữa trị đau thượng vị nhẹ có thể được thực hiện tại nhà, tuy nhiên nếu bệnh tiến triển nặng, Quý Khách cần đến bệnh viện hoặc phòng khám nội soi dạ dày và đại trực tràng để được đánh giá và điều trị.
Phương pháp điều trị nội khoa
Các loại thuốc không kê đơn (OTC) và thuốc kê đơn được sử dụng đối với các bệnh lý nhẹ như khó tiêu hoặc trào ngược axit dạ dày – thực quản nhẹ, một số loại thuốc thường được sử dụng để điều trị như:
-
- Thuốc kháng axit và canxi cacbonat.
- Thuốc ức chế bơm Proton như esomeprazole, omeprazole và pantoprazole.
- Thuốc kháng Histamine H2 như famotidine, cimetidine và ranitidine.
Đối với đau bụng liên quan đến nhiễm trùng bác sĩ sẽ kê các loại thuốc kháng sinh nếu nguyên nhân đến từ vi khuẩn.
Lưu ý: Người bệnh không nên tự ý điều trị triệu chứng đau tức thượng vị mà không được sự chỉ định của bác sĩ.
Kết hợp thay đổi lối sống
Quý Khách cũng có thể điều trị đau thượng vị tại nhà nếu các dấu hiệu, triệu chứng ở mức độ nhẹ.
Những cách trị đau thượng vị tại nhà như thay đổi chế độ ăn uống, lối sống và thói quen sinh hoạt hằng ngày.
Một số phương pháp giúp giảm đau tức thượng vị bao gồm:
-
- Bỏ hút thuốc lá.
- Tránh các thức uống có cồn, nước có gas và cà phê.
- Tránh các món ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ và có tính axit cao.
- Tăng cường sử dụng các thực phẩm tốt cho sức khỏe như trái cây, rau xanh, sản phẩm từ sữa ít béo, các loại đậu, cá,…
- Cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể.
- Uống nước gừng nóng ngâm hoặc trà gừng nóng.
- Chia nhỏ bữa ăn chính thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.
- Nằm nghiêng về bên trái giúp ngăn trào ngược axit và thải khí.
- Nâng cao đầu khi ngủ hoặc nằm nhằm hạn chế sự trào ngược và Quý Khách cũng sẽ cảm thấy thoải mái hơn.
Biện pháp phòng ngừa triệu chứng đau thượng vị
Để phòng ngừa triệu chứng đau thượng vị, Quý Khách cần chú ý đến chế độ ăn uống phù hợp, lành mạnh đồng thời kết hợp với lối sống khoa học.
-
- Bổ sung nhiều nước cho cơ thể, ăn nhiều rau củ quả, trái cây nhằm trung hòa axit dịch vị dạ dày.
- Chia nhỏ bữa ăn từ 5 – 6 lần trong ngày, không ăn quá no cũng như không để bụng quá đói, ăn đúng bữa, đúng giờ.
- Nên ăn nhẹ vào đêm, tránh tình trạng để bụng rỗng.
- Tránh các loại thức ăn khó tiêu và dễ kích thích như gia vị cay, nóng, quá cứng, nhiều dầu mỡ,…
- Ưu tiên các nhóm thực phẩm tinh bột như cơm, bột mì, bột năng, bánh,… bởi chúng có tác dụng giảm tiết dịch vị và dễ thẩm thấu qua niêm mạc dạ dày.
- Uống thêm sữa và sử dụng các chế phẩm từ sữa, trứng nếu Quý Khách không mắc hội chứng không dung nạp lactose.
- Nên sử dụng và chế biến các món ăn mềm, hạn chế thực phẩm đóng hộp, thực phẩm chế biến sẵn.
- Nên ăn chậm nhai kỹ.
- Nghĩ ngơi hợp lý, khoa học, không thức quá khuya và ngủ đủ giấc, ngủ đúng giờ và ăn uống điều độ.
- Cân bằng giữa công việc và cuộc sống, giữ tâm lý luôn thoải mái, vui vẻ tránh tình trạng stress kéo dài.
- Duy trì thói quen tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày.
- Kiểm tra sức khỏe tổng quát và tầm soát ung thư tiêu hóa định kỳ theo khuyến cáo giúp phát hiện và phòng ngừa các bệnh lý ở hệ tiêu hóa.
CÂU HỎI TỔNG HỢP
Đau thượng vị là gì?
Đau thượng vị (tên tiếng Anh: epigastric pain) đề cập đến cơn đau xuất hiện ở giữa 2 bên xương sườn, dưới xương ức và trên rốn.
Nguyên nhân đau thượng vị là gì?
Nguyên nhân đau thượng vị đến từ rất nhiều yếu tố khác nhau như lối sống, chế độ ăn uống, thói quen hằng ngày, các bệnh lý tiêu hóa, bệnh tim mạch,…
Các triệu chứng đi kèm với đau thượng vị
Ngoài các cơn đau tại vùng thượng vị, bệnh nhân còn có thể xuất hiện một vài triệu chứng kèm theo do tổn thương đến từ các cơ quan xung quanh như:
-
- Ợ nóng hay có cảm giác nóng rát ở ngực.
- Thường xuyên ợ hơi, đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu.
- Tiêu chảy xen kẽ táo bón có thể xảy ra.
- Buồn nôn, nôn ói, chán ăn.
- Khàn giọng, đau họng.
- Di chuyển khiến cơn đau tái phát hoặc nghiêm trọng hơn.
- Đau khi ăn hoặc đau khi đi đại tiện.
Phương tiện chẩn đoán triệu chứng đau thượng vị
Phần lớn các trường hợp thường không nguy hiểm, nhưng dấu hiệu đau thượng vị cũng có thể báo hiệu một hay nhiều bệnh lý đang tiến triển nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tính mạng.
Để chẩn đoán cơn đau thượng vị chính xác các bác sĩ sẽ xem xét các triệu chứng và bệnh sử của Cô Bác, Anh Chị. Đồng thời, Cô Bác, Anh Chị sẽ được chỉ định thực hiện kiểm tra tim, phổi, ổ bụng, ống tiêu hóa hoặc các cơ quan xung quanh vùng thượng vị bằng các phương pháp cận lâm sàng để có đánh giá tổng thể và chi tiết.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Trung tâm nội soi & chẩn đoán bệnh lý tiêu hóa Doctor Check.
- Drugs.com. Epigastric Pain. 04 03 2021. https://www.drugs.com/cg/epigastric-pain.html (đã truy cập 07 09, 2021).
- Healthgrades Editorial Staff. Epigastric Pain. 02 06 2021. https://www.healthgrades.com/right-care/symptoms-and-conditions/epigastric-pain (đã truy cập 07 09, 2021).
- Marks, Julie. Why Does My Stomach Burn? Biên tập bởi Saurabh Sethi. 06 08 2018. https://www.healthline.com/health/stomach-burning (đã truy cập 07 09, 2021).
TIN SỨC KHỎE
Tổng hợp tin sức khỏe tiêu hóa, cẩm nang sức khỏe tiêu hóa. Nếu nội dung Quý khách quan tâm chưa có, Quý khách có thể liên hệ để đặt câu hỏi với bác sĩ để được tư vấn.
TRUNG TÂM NỘI SOI & CHẨN ĐOÁN BỆNH LÝ TIÊU HÓA DOCTOR CHECK
THỜI GIAN KHÁM BỆNH: THỨ 2 - THỨ 7 (6H - 15H) & CHỦ NHẬT (7H - 12H)
028 5678 9999ĐẶT LỊCH KHÁM TIÊU HÓA
Đặt lịch khám bệnh tiêu hóa hoặc tầm soát ung thư tiêu hóa với bác sĩ của Doctor Check. Các trợ lý Bác sĩ sẽ liên hệ để xác nhận cuộc hẹn với Quý Khách Hàng